Aktualności

Czy w statucie szkoły przy punktowym systemie oceny z zachowania musi być podana częstotliwość podliczania punktów – comiesięcznych lub półrocznych? Czy też może być jedynie podany dany zapis, np.: spóźnianie się na zajęcia z wskazaną liczbą punktów ujemnych? Czy też może to być w gestii grona pedagogicznego, jednomyślnie wpisującego to półrocznie (np.: punkty dodatnie - brak spóźnień) I co za tym idzie, czy rodzic może ingerować w częstotliwość wpisywanych przez nauczycieli punktów i z tego go rozliczać?

Odpowiedź: Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły. Jego uregulowanie muszą uwzględniać przepisy wyższego rzędu i nie mogą być z nimi sprzeczne. Ustawodawca nie określił szczegółowo sposobów ustalania oceny zachowania pozostawiając w tym zakresie szkołom swobodę w ich uregulowaniu (art. 44b ust. 10 ustawy o systemie oświaty

Uzasadnienie:
Jak wyżej wspomniano szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły. Dotyczy to również oceny zachowania. Należy się zastanowić czy przyjęty w szkole sposób oceniania zachowania wypełnia zadania stawiane przed tą oceną przez ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Zgodnie z art. 44b ust. 4 ustawy ocenianie zachowania ucznia polega na rozpoznawaniu przez wychowawcę oddziału, nauczycieli oraz uczniów danego oddziału stopnia respektowania przez ucznia zasad współżycia społecznego i norm etycznych oraz obowiązków określonych w statucie szkoły. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które odnośnie zachowania ma na celu:

-  informowanie ucznia o jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie;
-  udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju;
-  motywowanie ucznia do dalszych postępów w zachowaniu;
 -  dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w zachowaniu ucznia;
  - umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.

Ocenianie wewnątrzszkolne musi obejmować m.in.:

  - ustalanie kryteriów oceniania zachowania;
   - ustalanie oceny klasyfikacyjnej zachowania;
   - ustalanie rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania;
   - ustalanie warunków i trybu otrzymania wyższej niż przewidywane rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania;
  -  ustalanie warunków i sposobu przekazywania rodzicom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia (44b ust. 5 i 6 ustawy o systemie oświaty).

W tym kontekście nie ma większego znaczenia czy stan punktów do oceny zachowania będzie podliczany po każdym miesiącu czy kwartale nauki. Istotne jest natomiast, by uczeń i jego rodzice mieli w każdym czasie możliwość uzyskania rzetelnej informacji na temat zachowania ucznia. Inaczej mówiąc, jeśli rodzic zwróci się do nauczyciela z prośbą o informację, jaki jest aktualny stan punktów do oceny zachowania jego dziecka, to powinien taką informację uzyskać bez zbędnej zwłoki. W mojej opinii nie jest do tego potrzebne obligatoryjne comiesięczne podliczanie punktów dla każdego ucznia. Należy zauważyć, że taka praktyka nie jest stosowana w odniesieniu do zajęć edukacyjnych. Przepisy ustawy zobowiązują szkołę do dwukrotnego w ciągu roku szkolnego podsumowania osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych i zachowania w ramach klasyfikacji śródrocznej i rocznej (art. 44f ust. 1 – 3 ustawy o systemie oświaty). Ewentualna zmiana sposobu ustalania oceny zachowania musiałaby się wiązać ze  zmianą statutu szkoły. Zgodnie z art. 72 ust. 1 Prawa oświatowego rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły lub placówki albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki. W szkołach, w których rada szkoły nie została powołana, jej zadania wykonuje rada pedagogiczna (art. 82 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe). Z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły do dyrektora i innych organów szkoły, organu prowadzącego szkołę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny może występować Rada rodziców (art. 84 ust. 1 Prawa oświatowego).
 
Zapamiętaj
Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły. Jego uregulowanie muszą uwzględniać przepisy wyższego rzędu i nie mogą być z nimi sprzeczne. Szkoła ma obowiązek dostarczania rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w zachowaniu ucznia.


Podstawa prawna
    Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.) – art. 44b ust. 4, art. 44b ust. 5 i 6, art. 44b ust. 10, art. 44f ust. 1 – 3,
    Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.) – art. 72 ust. 1, art. 82 ust. 2.


Jacek Miklasiński
Wieloletni nauczyciel, dyrektor szkoły i wizytator kuratorium oświaty
Ekspert Portalu Oświatowego
www.PortalOswiatowy.pl